کابل خودنگهدار چیست؟
کابل خودنگهدار متشکل از سه هادی است که توسط یک پوشش به یکدیگر متصل میشوند. دو هادی از مقاومت بالایی برخوردار هستند و برای حمل بار الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرند. هادی دیگر نیز یک سیم خنثی است که دارای استحکام کمتری بوده و برای متعادل ساختن بار الکتریکی استفاده میشود.
تاریخچه کابل خودنگهدار
کابل خودنگهدار هوایی برای اولین بار در سال ۱۹۵۵ در کشور فرانسه برای جایگزینی در شبکههای فشار ضعیف با هادی سیمی مورد استفاده قرار گرفتند.
استفاده از کابلهای خودنگهدار به دلیل مزایای متعددی که دارند، به سرعت در سایر کشورها گسترش یافت و شرکتهای فرانسوی نقش مؤثری در این روند ایفا کردند.
انواع کابل خودنگهدار
کابلهای خودنگهدار بر اساس تعداد رشتهها به انواع مختلفی تقسیم میشوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. تولید این نوع از کابلها براساس استانداردهای بینالمللی ASTM B231 است. برای هادل نول و مسنجر هم از آلیاژ های مختلف استفاده میشود.در زیر، انواع کابل خودنگهدار از لحاظ تعداد رشتهها به تفصیل توضیح داده شده است:
1. کابل خودنگهدار ۲ رشتهای
- ترکیب: شامل یک رشته فاز و یک رشته نول.
- کاربرد: این نوع کابل معمولاً برای سرویسرسانی به مشترکین و تغذیه تک فاز مورد استفاده قرار میگیرد.
2. کابل خودنگهدار ۳ رشتهای
- ترکیب: شامل یک رشته فاز، یک رشته روشنایی معابر و یک رشته نول نگهدارنده.
- کاربرد: این کابل برای تأمین برق روشنایی معابر و همچنین تغذیه بارهای تک فاز استفاده میشود.
3. کابل خودنگهدار ۴ رشتهای
- ترکیب: شامل سه رشته فاز و یک رشته نول.
- کاربرد: این نوع کابل برای تأمین برق سه فاز و روشنایی معابر به کار میرود.
4. کابل خودنگهدار ۵ رشتهای
- ترکیب: شامل سه رشته فاز، یک رشته روشنایی و یک رشته نول (مسنجر).
- کاربرد: این کابلها معمولاً در پروژههای بزرگتر که نیاز به روشنایی و چندین فاز دارند، استفاده میشوند.
5. کابل خودنگهدار ۶ رشتهای
کاربرد: این نوع کابلها برای توزیع برق در خطوط فشار ضعیف طراحی شدهاند و به دلیل ساختار مقاوم و ایمنی بالا، در مناطق با خطرات طبیعی نیز کاربرد دارند.
ترکیب: شامل سه رشته فاز، یک رشته روشنایی، یک رشته نول و یک رشته مسنجر.
مزایای کابل خودنگهدار
- كاهش میزان انشعابات غیر مجاز
- زیبایی مبلمان شهری
- افزایش ایمنی، کابل های خودنگهدار نسبت به خطوط انتقال مرسوم ایمن تر هستند.
- کاهش تخلیه های جزئی
- امكان نصب كابل های خودنگهدار فشار ضعیف بر روی تیر های خطوط انتقال 20 كیلو ولت
- هزینه های پایین نصب و نگه داری
- ایمنی در برابر اتصال کوتاه، به دلیل وجود عایق خطر بسیاری از برق گرفتگی های تصادفی کاهش یافته است.
- نصب آسان به دلیل عدم نیاز به مقره
- امکان بکارگیری در مکان های کوچک
- امکان انجام سرویس بر روی خط گرم
- امکان استفاده از تیرهای خطوط انتقال کوتاه تر، به دلیل عایق دار بودن کابل
- امکان نصب خطوط جدید بر روی تیرهای برق و افزایش ظرفیت خط
- ارتعاشات کم تر نسبت به سیم های لخت با توجه به ساختار خود میراکننده کابل
- مقاومت زیاد در مقابل خوردگی و پارگی
- امکان نصب فیبر نوری و خطوط تلفن بر روی یک پایه مشترک
- کاهش تلفات
- کاهش هزینه های جانبی خطوط انتقال از قبیل شاخه زنی درختان
- راکتانس کمتر کابل های خودنگهدار نسبت به خطوط سیمی هوایی (حدود 1.4)
- مفصل زدن آسان، با توجه به اینکه فقط یک هادی نیاز به مفصل کششی دارد.
- آتش سوزی ناشی از اتصال کوتاه بسیار کم رخ می دهد.
- هزینه اجرای خطوط انتقال از طریق کابل خودنگهدار 10 الی 60 درصد کمتر از خطوط هوایی لخت می باشد.
- احتمال اضافه ولتاژ ناشی از رعد و برق پایین است.
معایب کابل خودنگهدار
- ترمیم کابل های خودنگهدار یک کار طولانی و زمان بر است و همچنین به تجهیزات ویژه ای برای تعمیر نیاز دارند.
- امکان آسیب دیدن و یا تخریب شدن عایق کابل خودنگهدار به دلیل قرار گرفتن در معرض آفتاب وجود دارد، در واقع عایق کابل خودنگهدار نیز گاهی می تواند آسیب زننده باشد.
- امکان به وجود آمدن مشکل در صورت اتصال شبکه سیم مسی و کابل خودنگهدار
نحوه کابل کشی کابل خودنگهدار
برای کابل کشی با استفاده از کابل خودنگهدار در اولین مرحله، تیرهای برق سیمانی باید در محل مناسب قرار گیرند. پس از اندازهگیری مقدار کابل موردنیاز و بررسی نیاز منطقه برای کارگذاری کابل سه فاز یا تک فاز، کابل خودنگهدار از طریق کلمپ انشعاب برق، از سر تیر برق به کابل دیگر متصل میشود. در انتهای هر خط نیز کلمپ انتهایی مسدود خواهد شد.
چگونه میتوان فاز و نول کابل خودنگهدار را تشخیص داد؟
برای تشخیص فاز و نول در کابل خودنگهدار، میتوانید از فازمتر استفاده کنید. با اتصال سر فازمتر به بخش لخت سیمها، میتوان به راحتی فاز و نول کابل را تشخیص داد. اگر فازمتر به سیم فاز متصل شود، چراغ انتهای آن روشن میشود. در نقطه مقابل اگر به سیم نول متصل شود، چراغ روشن نمیشود. این آزمایش را حداقل دو بار انجام دهید تا از تشخیص خود مطمئن شوید.
خواندن مقاله جایگزینی کابلهای خودنگهدار با هادی های هوایی مسی
